Droog Magazine. Investigations

HOME

June 27, 2022

'Het verraad van Anne Frank'

Argos Medialogica, HUMAN

Documentairemaker Erwin Otten reconstrueerde de gang van zaken rond het onderzoek Cold Case Anne Frank / Het verraad van Anne Frank in 'Het verraad van Anne Frank'. Onderstaand een transcriptie door Droog Magazine van de 43 minuten durende tv-uitzending.

[this page is part of the Betrayal of Anne Frank. A 21^st Century Canard files]

Intro

00'22'' Voice-over: “In januari 2022 wijst een Nederlands coldcaseteam een Joodse notaris aan als waarschijnlijke verrader van Anne Frank. Het is wereldnieuws.”

00'31” CNN-presentator: “A surprise suspect. A Jewish notary named Arnold van den Bergh.”

00'36'' Mirjam de Gorter (kleindochter Arnold van den Bergh): “Hier wordt een waangeschiedenis, een leugen dus, naar buiten gebracht. En je kunt het niet stoppen.”

00'44'' Voice-over: “Na kritiek van deskundigen wordt het boek over het onderzoek door de Nederlandse uitgever uit de handel gehaald.”

00'51'' Pieter van Twisk (leider coldcaseteam): “Op dit moment kun je Mein Kampf gewoon in de winkel kopen, ons boek niet meer. Dat mogen mensen kennelijk niet lezen. Het is echt krankzinnig.”

Naar begin.

2017

00'58'' Voice-over: “Argos Medialogica – hoe het Nederlandse coldcaseteam een dubieuze beschuldiging aan de wereld wist te verkopen.”

01'30'' Voice-over: “Het Anne Frank Huis in Amsterdam trekt jaarlijks 1,3 miljoen bezoekers. De meest gestelde vraag; 'Wie verraadde Anne Frank?'”

01'41” Matthijs van Nieuwkerk, talkshowhost (fragment talkshow De Wereld Draait Door, NPO1, BNNVara, 02-10-2017): “Wie heeft Anne Frank verraden? Nu is er een nieuw Anne Frank coldcaseteam geformeerd. Aan tafel initiatiefnemer Thijs Bayens, filmmaker.”

01'49'' Voice-over: “Twee oktober 2017 lanceert Thijs Bayens bij De Wereld Draait Door zijn ambitieuze project 'A Cold Case Diary'.”

01'57'' Thijs Bayens (coldcaseteam): “Wat is er nu precies gebeurd? Want dat is al heel onduidelijk. En dan moet je vragen of je echt naar de dader wil zoeken, dat kán, want het is gegaan zoals het is gegaan, maar de waarheid moet naar boven komen.”

02'07'' Voice-over: “De journalist-filosoof Pieter van Twisk wordt onderzoeksleider van het project, dat bij de lancering al wereldnieuws maakt.”

02'12'' Pieter van Twisk: “Omdat het gewoon heel sexy was, kennelijk. Anne Frank, FBI, artificiële intelligentie. Die drie dingen die waren kennelijk heel interessant voor de media. Daar sloegen ze allemaal op aan.”

02'27'' NBC Today Show, 02-10-2017: “The ultimate cold case, one a retired FBI agents wants to crack.”

02'32'' Voice-over: “De gepensioneerde FBI-agent Vincenrt Pankoke wordt aangesteld om het coldcase onderzoek uit te voeren. Het team gebruikt artificiële intelligentie om miljoenen documenten te onderzoeken.”

02'45” Interviewer: “Waarom is er voor gekozen om er nu met een politieblik naar te kijken?”

02'49'' Pieter van Twisk: “Omdat we inmiddels beschikken over heel veel nieuwe opsporingsmethoden en -technieken. De laatste zestig jaar, zeg maar, is er eigenlijk alleen maar gekeken met een historische of een journalistieke blik naar dit verhaal.”

03'05'' Matthijs van Nieuwkerk (De Wereld Draait Door (DWDD), 2017): “Hoe groot acht je dan de kans dat je dan één naam hebt?”

03'06'' Thijs Bayens (DWDD, 2017): “Zeer groot.”

03'07'' Mathijs van Nieuwkerk (DWDD, 2017): “Zeer groot?”

03'09'' Thijs Bayens (DWDD, 2017): “Zeer groot.”

03'09'' Voice-over: “Het coldcaseteam heeft vooral handig meegelift met het merk Anne Frank, vindt hoogleraar Joodse geschiedenis Bart Wallet.

03'16'' Bart Wallet: “Anne Frank is gewoon business geworden. Dat komt natuurlijk omdat voor heel veel mensen, wereldwijd, het verhaal van de Holocaust, de Shoah, is eigenlijk teruggebracht tot het verhaal van Anne Frank. Dat is het iconische verhaal geworden. Er zijn t-shirts met Anne Franks beeltenis erop, alsof het Che [Guevara] is. In ieder geval moet je zeggen dat de afstand van tussen de historische Anne Frank en het merk Anne Frank, die is wel heel groot geworden.”

Naar begin.

03'44'' Voice-over: “Het is februari 2017. Bayens en van Twisk richten Proditione Media op. Proditione betekent verraad. Thijs Bayens zal het onderzoek filmen om daar een meerdelige internationale documentaireserie van te maken.”

04'01'' Pieter van Twisk: “Twee bedrijfjes waren er. Je had Proditione Media en Proditione Producties. In de producties zat, zeg maar, het filmen en de documentaire. Daar bemoeide ik me niet zoveel mee. Dat was meer mijn compagnon, Thijs Bayens.”

04'19” Interviewer: “Maar dat zou Netflix kunnen zijn, HBO...”

04'19'' Pieter van Twisk: “Dat zou kunnen, ja.”

04'21'' Voice-over: “Journaliste Hella Rottenberg onderzoekt de werkwijze van het coldcaseteam voor dagblad Trouw en het Historisch Nieuwsblad.

04'29” Interviewer: “Waren Bayens, Van Twisk en Pankoke gekwalificeerde mensen voor dit onderzoek?”

04'36'' Hella Rottenberg: “Niet als je het hebt over historisch onderzoek. Het zijn een filmer, een journalist en een detective.”

04'48'' Voice-over: “Het coldcaseteam wil ook een boek over het onderzoek laten uitgeven. Rottenberg krijgt de brief in handen waarmee een literair agent in 2017 op de Boekenbeurs in Londen de rechten voor het coldcaseteam heeft verkocht. In de brief staat: “Het is zeer waarschijnlijk dat ze er eens en voor altijd achter zullen komen, wie verantwoordelijk is voor het verraad van Anne Frank.”

05'13” Interviewer: “In die aanbiedingsbrief verkopen zij eigenlijk een belofte...”

05'17'' Hella Rottenberg: “Ja, dat doen ze. En op grond van die belofte, denk ik, is dat ook een klapper geworden op de Londense Boekenbeurs. Aan het einde zal je toch moeten komen met de ware dader. Want daarop is die hele formule gebaseerd.”

05'35'' Voice-over: “De wereldwijde boekenrechten worden gekocht door het Amerikaanse HarperCollins, een van de grootste uitgevers ter wereld. Die gaat het boek in tientallen landen uitbrengen. Uitgeverij Ambo Anthos, in Amsterdam, verkrijgt de Nederlandse vertaalrechten.”

05'53” Interviewer: “U hebt en van HarperCollins en van Ambo Anthos een voorschot?

05'55'' Pieter van Twisk: “Ja.”

05'56” Interviewer: “Mag ik zo onbescheiden zijn om te vragen hoeveel?”

05'58'' Pieter van Twisk: “Dat mag, maar daar hebben we over afgesproken, doen we geen uitspraken over, nee.”

06'02'' Hella Rottenberg: “Ik heb bevestigd gekregen van twee bronnen dat het zou gaan om 400.000 euro voor de wereldrechten van HarperCollins en 100 of 150.000 van Ambo Anthos”

[Het is nogal vreemd dat Rottenberg niet zegt dat deze bedragen achterhaald zijn door Henk Willem Smits en Rosanne Kropman, in het artikel (€) 'De schade van 'Het verraad van Anne Frank' (Follow the Money, 04-02-2022)]

Naar begin.

06'19'' Voice-over: “De Canadese Rosemary Sullivan wordt de schrijfster. Zij heeft geen enkele kennis van de Tweede Wereldoorlog in Nederland.

[Ze heeft óók geen enkele kennis van het Nederlands of Duits; hetzelfde geldt voor de FBI-agent en de Australische oud-agent die in het coldcaseteam zat – Droog Magazine]

06'26'' Bart Wallet: “Als je nu dat boek leest... het is eigenlijk een soort heldenstory geworden van het coldcaseteam. Dat boek is zo opgebouwd... het gaat om, ja, een heel slim coldcaseteam die een lastige, spannende zaak gaat oplossen. En dat lukt ze nog ook.”

06'44'' Voice-over: “Het coldcaseteam zoekt een manier om nog meer geld te verkrijgen en vraagt de gemeente Amsterdam om een subsidie. Journaliste Hella Rottenberg krijgt ook de subsidieaanvraag in handen. In deze aanvraag stellen Pieter van Twisk en Vince Pankoke dat hun onderzoeksteam bestaat uit een “select gezelschap” van vooraanstaande historici, van onder andere het Anne Frank Huis en het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie NIOD.”

07'13'' Hella Rottenberg: “Mensen hebben helemaal geen team gevormd met Vince Pankoke. Sterker nog: ze wisten helemaal niet dat ze genoemd zouden worden in deze subsidieaanvraag.”

07'22'' Pieter van Twisk: “Op dat moment had ik diverse mensen gevraagd of zij mee wilden werken, of zij mee wilden werken, of we hun naam mochten gebruiken als onderdeel van het opsporings-team. Nou, dat mocht. Die mensen hebben allemaal toestemming gegeven.”

07'35” Interviewer: “Zij ontkennen dat, hoor.”

07'37'' Pieter van Twisk: “Nou dat... dat kunnen zij ontkennen, maar dat is echt niet... dat klopt wel.”

07'41'' Voice-over: “Ronald Leopold is directeur van de Anne Frank Stichting.”

07'45” Interviewer: “Klopt het wat het coldcaseteam zegt? Was er een samenwerking?”

07'49'' Ronald Leopold: “Dat zou niet mij formulering zijn geweest. We hebben ze inzage gegeven in onze archieven. Ze hebben onze onderzoekers vragen kunnen stellen als ze daar aanleiding toe zagen and that's it.”

08'00” Interviewer: “Uw onderzoeker Gertjan Broek staat op de website van het coldcaseteam als “teamlid”. Was hij dat?

08'05'' Ronald Leopold: “Nee, dat was hij niet. Geen teamlid, en hij was ook geen onderdeel van het project. Dat was onjuiste informatie die het team heeft verstrekt.”

08'14” Interviewer: “Van samenwerking is geen sprake geweest...”

08'17'' Pieter van Twisk: “Ik vertel je net al dat wij bij het Anne Frank Huis zijn geweest, dat we alles mochten zien, dat wij de documenten hebben mogen inzien... ze hebben ons gewoon toestemming gegeven...”

08'26'' Ronald Leopold: “Dat hoort ook bij de publieksfunctie van de Anne Frank Stichting. Daar zijn wij voor. En ik denk ook zeker dat wij wel eens gebruikt worden, als ik die term mag noemen, om andere deuren open te krijgen.”

Naar begin.

08'39'' Voice-over: “Oud-NIOD-medewerker David Barnouw is dé Anne Frank deskundige van Nederland. Hij wordt eveneens in de subsidieaanvraag genoemd, als lid van het onderzoeksteam. Tot zijn stomme verbazing. Barnouw heeft in het prille begin slechts kort contact gehad met het coldcaseteam.”

08'56'' David Barnouw: “Toen ben ik bij één grote bijeenkomst geweest, ik denk met z'n vijftienen of zo, en daar viel mij vooral opdat niemand mij iets vroeg. Terwijl ik dacht, [lachend] ik ben hier toch de enige die een beetje verstand heeft van dit onderwerp, nu ja.”

09'11” Interviewer: “Waren er veel grijze bollen, laten we zeggen, ervaren historici, op die avond?”

09'15'' David Barnouw: “Nee. Er waren jonkies. En, dat was heel duidelijk, er werd gestreefd naar documentaires maken. Dat was de hoofdopzet. Boek kwam helemaal niet ter sprake. En daar heb ik ook dat promofimpje gezien wat ze gemaakt hadden om, ik denk, geldschieters of Amerikaanse productiemaatschappijen lekker te krijgen. Er was ook sprake van dat je een geheimhoudingsverklaring moest tekenen. Dus ik had meteen al, dacht ik, hé, dat is niet goed. Ik functioneer niet lekker met als ik met mensen daar niet over mag praten.”

09'53'' Voice-over: “Barnouw besluit na deze ervaringen om zich niet met het coldcase onderzoek in te laten en haakt af.”

10'00” Interviewer: “En u doemt op in de subsidieaanvraag van de gemeente Amsterdam...”

10'04'' David Barnouw: “Ja, dat is niet kosher. Dat hebben ze mij niet gevraagd. Maar dat je dat ongevraagd doet is natuurlijk redelijk belachelijk.”

10'12'' Voice-over: “Ook het NIOD laat ons weten dat er van samenwerking met het coldcaseteam geen sprake was.”

10'17'' Hella Rottenberg: “Ja, en dan is het niets anders dan names dropping. En mensen gebruiken als uithangbord.”

10'25” Interviewer: “Je wordt er misschien betrouwbaarder door.”

10'27'' Hella Rottenberg: “Precies.

10'30'' Voice-over: “De name dropping werpt zijn vruchten af. De gemeente Amsterdam heeft het coldcaseteam 100.000 euro subsidie.”

10'37” Interviewer: “Feit is dat er nauwelijks historici onderdeel waren van dat coldcaseteam.”

[In het coldcaseteam zaten wel degelijk historici: Monique Koemans, Circe de Bruin, Amber Dekker, Anna Foulidis Anna Helfrich, Christine Hoste, Cerianne Slagmolen en Machteld van Voskuilen. Zie ook de passage over publiekshistorici, in: 'Ondanks vernietigend rapport blijft HarperCollins wereldwijd bullshitboek verkopen'. Reporters Online, 28-03-2022)
Zover bekend was echter geen van hen gespecialiseerd in de Shoah.]

10'42” Bart Wallet: “Ja, dat is toch werkelijk godgeklaagd, zou ik eigenlijk zeggen. Dat is precies wat hier misgaat. Het moment dat je daar met een historische blik, met kennis van de Tweede Wereld-oorlog en de periode na de Tweede Wereldoorlog naar kijkt, dat je eigenlijk ziet, die hele historische context is niet meegewogen. En, met terugwerkende kracht kun je wel zeggen, ja, op deze manier had er nooit aan begonnen moeten worden.”

Naar begin.

2018

11'08'' Voice-over: “2018. Het coldcaseteam zit midden in het onderzoek naar de verrader en Mirjam de Gorter. Zij is de kleindochter van notaris Arnold van den Bergh. Mirjam heeft haar grootvader nooit persoonlijk gekend. Die overleed al vóór haar geboorte, in 1950.”

11'26'' Mirjam de Gorter: “Hij was al heel jong notaris geworden. Had op een gegeven moment een groot notariskantoor opgebouwd in Amsterdam. Als kind vertelde mijn moeder [mij] dat hij een heel aardige vader was, een lieve man en [dat hij] ontzettend hard werkte, altijd.

11'54'' Voice-over: “Notaris Van den Bergh was lid van de Joodse Raad. Die organisatie was door de Duitsers opgericht om hun bevelen door te geven aan de Joodse gemeenschap en haar leiders.”

12'04'' Mirjam de Gorter: “De oorlog was een vast onderdeel in ons leven. Wij wisten dat mijn grootouders in Laren ondergedoken waren. Maar wij wisten niet het adres.”

12'21'' Voice-over: “Het eerste contact tussen het coldcaseteam en Mirjam is per mail. Thijs Bayens vraagt om haar medewerking, maar vertelt niet dat hij op zoek is naar de verrader van Anne Frank. Bayens geeft een heel andere insteek van het onderzoek. Hij schrijft over...”

12'38'' Mirjam de Gorter: “'Het onderzoek van verzet en onderduik in Laren', en in het kader daarvan benader ik u.' En omdat mijn familie in Laren is ondergedoken dacht ik dat ze waarheids-getrouw onderzoek wilden doen. Ze kwamen met allemaal gerenommeerde namen, ze hadden het over het NIOD en historici.”

13'03'' Voice-over: “Wat Bayens ook niet meldt aan Mirjam, is dat het coldcaseteam dan al beschikt over een anoniem briefje. Daarin wordt haar grootvader Arnold van den Bergh aangewezen als de verrader van Anne Frank. Dit is een afschrift van het anonieme briefje, getypt door vader Otto Frank. Het originele briefje zou volgens het coldcaseteam net na de oorlog bij hem zijn bezorgd. “Uw schuilplaats te Amsterdam werd indertijd medegeeld aan de Jüdische Auswanderung , Euterpestraat, door A. van den Bergh”.”

13'36'' Mirjam de Gorter: “Dus hij komt hier binnen met, hij wil over verzet en onderduik weten, terwijl hijzelf uitgaat van een verraadsituatie. En daar is met geen woord over gesproken. Waarom kwam hij niet gewoon met de waarheid waar hij mee bezig was?”

13'54'' Interviewer: “Waarom vertelt hij de kleindochter op dat moment niet over...”

13'57'' Pieter van Twisk: “Nou, omdat wij op dat moment... kijk, a: er gaat geen informatie uit het onderzoek naar buiten, er gaat alleen maar informatie naar binnen. Dat is de manier waarop Vincent, de onderzoeker, het heeft opgezet. Dat is de manier waarop de FBI werkt.”

Naar begin.

2019

14'09'' Voice-over: “Mirjam weet nog steeds niet van het briefje en besluit mee te werken aan het onderzoek. Ze hoort een jaar lang niets. In 2019 wordt ze ineens uitgenodigd om naar een studio te komen. Mirjam weet op dat moment ook niet van de filmplannen van het coldcaseteam en kent nog steeds de werkelijke insteek van het onderzoek niet.

14'29'' Mirjam de Gorter: “Het was nog helemaal niet duidelijk dat er een verraadsituatie... dat was mij totaal nooit gezegd ook, vante voren.”

14'38'' Voice-over: “In een grote hal staan camera's. Er is een rookmachine. En de ontmoeting met FBI-man Vince Pankoke wordt spannend gefilmd.”

14'46'' Mirjam de Gorter: “Maar toen kwam hij opeens met dat briefje, en, nou,... ik pak het... je bent alleen maar in shock. Daarna kon ik bijna niet meer denken.”

15'00'' Interviewer: “Zij wordt, zonder dat zij daarop is voorbereid, voor een draaiende camera en een rookmachine met dat briefje geconfronteerd. Is dat integer?”

15'11'' Pieter van Twisk: “ Euhm... ja?”

15'16'' Voice-over: “Na de confrontatie met het briefje draagt Mirjam allerlei ontlastende informatie over haar grootvader aan. Het coldcaseteam verzekert Mirjam dat er ook nog veel andere scenario's worden onderzocht. Ze hoort daarna opnieuw lange tijd niets meer van de onderzoekers.”

15'34'' Mirjam de Gorter: “Wij waren wel gerust gesteld dat dit een nonsensbriefje [is].”

Naar begin.

2021

15'40'' Voice-over: “Eind 2021. Het coldcaseteam heeft het onderzoek afgerond. Uitgeverij Ambo Anthos biedt het boek aan bij de media.

[Dit klopt tweemaal niet: het dankwoord in het boek is door Rosemary Sullivan gedateerd op 1 april 2021. Dat betekent dat het onderzoek al lang en breed vóór die datum was afgerond. De media die de geheimhoudingsclausule ondertekenen krijgen niet het complete boek aangereikt, maar slechts een 17-pagina's, door de uitgever samengestelde samenvatting, waarin het voorbehoud van 85% bij de beschuldiging staat – een voorbehoud dat in het boek niet voorkomt].

Naar begin.

De Volkskrant, NRC en de NOS hebben gesprekken met de leiders van het coldcaseteam. We interviewen de hoofdredacties van de drie belangrijke media. Pieter Klok, van de Volkskrant; Wilma Haan, van de NOS; en René Moerland van NRC.

16'07'' René Moerland, hoofdredacteur NRC: “We wisten dat de impact daarvan groot zou zijn door het simpele feit dat Anne Frank groot is en omdat dit een pretentie was die bijzonder was en een onderzoek dat er serieus uitzag.”

16'20'' Pieter Klok, hoofdredacteur Volkskrant: “Je had echt het gevoel dat dit een grootse gebeurtenis was, zo werd het mij mede-gedeeld, 'we hebben iets groots'.”

16'26'' Wilma Haan, adjunct-hoofdredacteur NOS Nieuws: “Dat is wel de toon, dat zijn de woorden, dat is de omvang waarmee dat onderzoek is gepresenteerd.”

16'33'' Pieter Klok: “Er waren heel veel onderzoekers geraad-pleegd, het coldcaseteam was groot, ze hadden ook allerlei adviseurs. Het boezemde vertrouwen in.”

16'41'' René Moerland: “We gingen uit van de goede trouw van de onderzoekers.”

16'44'' Pieter Klok: “Het waren overtuigende lieden, die zichzelf goed konden verkopen, ja. Ze hebben het heel slim neergezet.

16'50'' Wilma Haan: “Ik denk dat het ons, en ik kan niet voor de collega's van de kranten spreken, maar ik durf de aanname aan dat het ons allemaal wel parten heeft gespeeld.”

16'58'' Pieter Klok: “Wat je hoopt is dat er een nieuwe onderzoeks-methode is die nieuwe inzichten oplevert. Dat was de hoop. Eindelijk zouden we weten wie Anne Frank verraden had.”

Naar begin.

2022 - 60 Minutes

17'14'' Voice-over: “Op 16 januari lijkt die hoop bewaarheid te worden. Uitgeverij HarperCollins gunt de wereldprimeur aan het Amerikaanse televisieprogramma 60 Minutes van CBS.”

17'26'' presentator 60 Minutes: “And now they believe they have an answer. One we'll share with you tonight, to a question that bedevils historians and haunted Holland: who is reponsible for the betrayal?”

17'38'' Voice-over: “Volgens het coldcase-onderzoek is notaris Arnold van den Bergh de verrader van Anne Frank. Het anonieme briefje is het fundament onder die beschuldiging.”

17'50'' 60 Minutes interviewer: “Does it feel like a smoking gun?”

17'51'' Vince Pankoke: “Not a smoking gun. But it feels like a warm gun. With the evidence, the bullets, sitting nearby.”

18'00'' Voice-over: “Volgens het coldcaseteam had Arnold van den Bergh via de Joodse Raad lijsten met namen en adressen van Joodse onderduikers. Die lijsten zou hij aan zijn goede en hooggeplaatste contacten bij de duitsers hebben gegeven, om zo het leven van zijn gezin en van hemzelf te redden.”

18'19'' Vince Pankoke (in 60 Minutes): “Pieter was able to locate in the National Archive records that indicated that in fact somebody from the Jewish Council, of which Arnold van den Bergh was a member, was turning over lists of addresses where Jews were in hiding.”

18'35'' Voice-over: “De uitzending van 60 Minutes is met ruim 11 miljoen kijkers de best bekeken aflevering van het jaar in de Verenigde Staten. Eén dag voor de uitzending is kleindochter Mirjam gebeld door Vince Pankoke, die zegt...”

18'48'' Mirjam de Gorter: “'Je grootvader is, eh, wordt genoemd als de hoofdver..., de verrader van Anne Frank.' En je gelooft het gewoon niet! Maar het wordt gewoon verteld.”

19'00'' Interviewer: “Maar waarom hebben jullie er niet voor gekozen om haar eerder te informeren in plaats van één dag voor een internationale televisie..”

19'07'' Pieter van Twisk: “Omdat in het onderzoek wordt niks naar buiten gebracht. Want anders ligt het al op straat. De publicitaire waarde is dan gewoon weg, zeg maar.”

19'23'' Mirjam de Gorter: “Wij werden pas vrijdagavond op de hoogte gesteld van dat dat boek er zou komen en de volgende dag, dat was zaterdagmiddag, konden we eindelijk het pdf downloaden van het boek... Hoe kán dat? Je gelooft gewoon niet wat je leest.”

19'43'' Interviewer: “Ineens is haar grootvader wereldnieuws. Als de Joodse verrader van Anne Frank...”

19'49'' Pieter van Twisk: “Ja, maar daar kunnen wij toch niks aan doen?”

19'53'' Mirjam de Gorter: “Hij wordt gewoon de media, de ether ingeblazen, de wereld in als dé verrader. Geen voorbehoud, niks. En dat wereldwijd, hè. Zoals ik al altijd dacht tot in India en Calcutta toe.”

20'11'' mix van beelden van twee buitenlandse nieuwsuitzendingen

20'20'' Hella Rottenberg: “Als het de Nederlandde magazijnbediende was geweest, dan was het geen wereldnieuws geweest, dan was het een berichtje in de krant geweest. Nu heeft het geloof ik in twaalfhonderd kranten wereldwijd diezelfde dag gestaan, plus alle radio- en televisie-uitzendingen die daarover zijn gegaan. Allemaal met één boodschap: het was de Joodse notaris die Anne Frank heeft verraden. Nou, dat is kennelijk een hele prettige boodschap. Dit is blaming the victim. Zie je wel, de Joden wijzen altijd met de vinger naar anderen, maar zelf zijn het ook geen lekkerdjes. Kijk maar.”

[Dit klopt niet helemaal. Ook eerdere berichten over andere 'verraders' van Anne Frank, Joods en niet-Joods, werden steevast wereldnieuws. Gelijk álles over Anne Frank wereldnieuws wordt - DM].

Naar begin.

Tegenonderzoek (1)

20'59'' Voice-over: “Hoogleraar Joodse geschiedenis Bart Wallet neemt met een aantal andere gespecialiseerde historici de belangrijkste bewijslast van het coldcaseteam tegen Arnold van den Bergh onder de loep. Zijn tegenonderzoek start bij het anonieme briefje.

21'15'': Bart Wallet: “Het begon allemaal met een briefje. Dat is hét grote bewijsstuk. Dát bewijst alles. Je ziet ook in dat boek en vervolgens ook in de media dat eigenlijk alles aan dat briefje wordt opgehangen.”

21'29'' Voice-over: “Voor Anne Frank-deskundige David Barnouw was het briefje niet nieuw. Hij beschreef het al in dit boekje [shot van Wie verraadde Anne Frank?], uit 2003.”

21'37'' David Barnouw: “Dat briefje hoort ook niet nieuw te zijn, want het is verschillende keren opgedoken, in een proces-verbaal van na de oorlog.”

21'44'' Bart Wallet: “Het briefje was bekénd. De politie heeft er onderzoek naar gedaan, de medewerkers van het NIOD hebben er onderzoek naar gedaan, Barnouw, David Barnouw, precies, er hebben allerlei andere mensen van te voren naar gekeken. En die hebben allemaal gezegd: “niet serieus te nemen.” Dit is een van die naoorlogse roddels zoals er talloze waren.”

22'05'' Interviewer: “Het valt mij op dat er echt niemand anders dan u en uw teamleden zijn die dat briefje serieus neemt.”

22'11'' Pieter van Twisk: “Opvallend, hè? Het is verbazingwekkend dat niemand dat briefje ooit serieus heeft genomen.”

22'18'' Voice-over: “Volgens het coldcaseteam kreeg Van den Bergh via de Joodse Raad lijsten met namen en adressen van onderduikers, waaronder het Achterhuis.”

22'28'' Interviewer: “Is het staande te houden dat er lijsten waren bij de Joodse Raad van Joodse onderduikers?”

22'34'' Bart Wallet: “Nee. Er is geen spoor van te vinden.”

22'38'' Hella Rottenberg: “Het was ook een absurde veronder-stelling. Mensen die onderdoken geloofden de Joodse Raad niet. Dus die zouden toch echt niet hun adressen aan een instantie geven die ze niet vertrouwden. En dat zie je in dat boek, dat de ene absurde aanname op de andere wordt gestapeld en dan vervolgens tot een conclusie komt.”

23'01'' Pieter van Twisk: “Het is niet zo dat je altijd direct bewijs moet hebben om op een gegeven moment iets te kunnen zeggen. Je kunt ook met heel veel indirect bewijs... kan ook, euhm, iets geloofwaardig maken, of plausibel maken.”

23'11'' Interviewer: “Als u dit zegt, dan krijgt u in de media steeds de vraag: 'Zou het voor de rechter standhouden?'”

23'15'' Pieter van Twisk: “Nee. Ik heb ook altijd gezegd, dat staat ook in het boek. Nee, het houdt geen stand voor de rechter.”

[Dat de in het boek gemaakte claims niet voor een rechter stand zouden houden, staat NIET in de originele Engelse editie van het boek – DM]

23'23'' Voice-over: “Het coldcaseteam gebruikt vaker indirecte bewijsvoering. Zo kan het team geen aanwijzing vinden dat de familie Van den Bergh in een concentratiekamp heeft gezeten.”

23'34'' Vince Pankoke (in 60 Minutes): “We started the search and we couldn't find Arnold van den Bergh or any of his immediate family members in those camps.”

23'43'' 60 Minutes interviewer: “Why not?”

23'44'' Vince Pankoke (in 60 Minutes): “Well, that was the question. If he wan't in the camps, where was he?”

23'48'' 60 Minutes voice-over: “It turned out he was living in open life, in the middle of Amsterdam, Vince Pankoke says.”

23'53'' Voice-over: “Als je dus als Jood niét in een concentratiekamp zat, was dat verdacht voor het coldcaseteam.”

24'00'' Bart Wallet: “Je criminaliseert eigenlijk iedere Jood die niet in een kamp heeft gezeten, op deze manier. En het laat opnieuw zien: je snapt he-le-maal niets van die oorlog!”

24'11'' Interviewer: “Leefde Arnold van den Bergh een 'open leven in Amsterdam'?”

24'14'' Bart Wallet: “Welnee, natuurlijk niet. Hij was Jood, er was een arestatiebevel tegen hem; hij was aangeschoten wild. Arnold van den Bergh en zijn vrouw die zaten ondergedoken. Zoals heel veel Joden. En waar zaten ze ondergedoken? In dit huis [hij wijst naar het huis op de achtergrond], Leemkuil 11 te Laren.”

24'35'' Mirjam de Gorter: “Wij hebben ze gezegd: hij was ondergedoken. En ze woven het gewoon weg.”

24'41'' Voice-over: “Mirjam heeft het coldcaseteam onder andere gewezen op twee historisch-wetenschappelijke boeken.”

24'48'' Interviewer: “En de boeken van Petra van den Boomgaard en Raymund Schütz?”

[Dat zijn deze twee boeken:
Petra van den Boomgaard. Voor de nazi's geen Jood. Hoe ruim 2500 Joden door ontduiking van de rassenvoortschriften aan de deportaties zijn ontkomen. Verbum, [Hilversum], [2019].
Raymund Schütz. Kille mist. Het notariaat en de erfenis van de oorlog. Boom, Amsterdam, [2016] – DM].

24'51'' Pieter van Twisk: “Daar staat toch niet in dat het zo is?”

24'55'' Mirjam de Gorter: “Raymund Schütz. Kille mist: 'De Amsterdamse notaris Arnold van den Bergh overleefde de oorlog met zijn gezin in onderduik.' En dat staat in beide boeken.”

25'07'' Interviewer: “Daar staat in, en daar is behoorlijk onderzoek naar gedaan, dat hij zat ondergedoken.”

25'12'' Pieter van Twisk: “Ja, in Laren. En daar hebben we naar gekeken en daar hebben we niks over kunnen vinden.

[In Het Verraad van Anne Frank staat niets over dit zogenaamde onderzoek van het coldcaseteam naar de mogelijkheid dat de notaris in Laren ondergedoken zat. Om het nog vreemder te maken: beide boeken worden in de bibliografie genoemd. En zowel Petra van den Boomgaard (als “Petra Boomgaart”) als Raymund Schütz worden in het dankwoord bedankt voor hun hulp- DM].

25'16'' Bart Wallet: “Ik denk dat op een gegeven moment, dat je moet zeggen dat het scenario dat Arnold van den Bergh hier ondergedoken zat, dat dat niet meer paste in hun tunnelvisie en dat dat daarom links is blijven liggen. Op zijn minst uit tunnelvisie, maar... ik blijf netjes.”

25'35'' Interviewer: “Waarom zou je jezelf en je gezien proberen te redden als je al ondergedoken zit?”

25'41'' Pieter van Twisk: “Omdat je bijvoorbeeld ontdekt wordt. Omdat er op een gegeven ogenblik een Jodenjager aan de deur staat. En die zegt van: 'Ik heb je.'”

Naar begin.

De media

25'53'' Voice-over: “Terug naar 17 januari. De dag vóór publicatie van het boek in Nederland. De NOS, de Volkskrant en NRC komen in de vroege ochtend met grote verhalen. De stellingen van het coldcaseteam krijgen alle ruimte.”

26'10'' NOS Nieuwslezer (17-01-2022): “Verrader Anne Frank was Joodse notaris.”

26'14'' Wilma Haan (NOS): “Die eerste headline was gewoon onzorgvuldig.”

26'17'' Interviewer: “Ja, maar wat is de onzorgvuldigheid dan?”

26'19'' Wilma Haan (NOS): “Nou, de stelligheid. 'Joodse notaris verraadde Anne Frank', en niet een woordkeuze als 'uit nieuw onderzoek blijkt' of 'nieuwe onderzoekers wijzen op', of 'nieuwe onderzoekers komen met een nieuwe theorie', zo'n soort woordkeuze.”

26'32'' Gerri Eickhoff, NOS-verslaggever (17-01-2022): “Arnold van den Bergh was een Joodse notaris die onderduikadressen zou hebben verraden om zijn eigen gezin te redden.”

26'39'' Mirjam de Gorter: “Hier wordt een waangeschiedenis, een leugen dus, naar buiten gebracht. En je kunt het niet stoppen.”

26'48'' Hella Rottenberg: “Ik las stukken met het idee 'oh, dit is de reclametekst van de uitgever, die ze hebben afgedrukt'. Ze hebben een worst voorgeschoteld gekregen, van: 'Je krijgt een wereld-primeur! Heel fantastisch! Je kunt scoren'. En daar hebben ze op gehapt. Zonder enige kritische vraag te stellen, zonder enige kritische noot erbij te zetten.”

27'13'' Pieter Klok (Volkskrant): “Ja, dat is zo. Wij zijn daar in meegegaan. In hun methodiek. En we hebben ook hun methodiek beschreven. En de woorden die daarbij horen.”

27'26'' René Moerland (NRC): “Ik zie geen kritiekloze overname in dat artikel. Het artikel is wel heel beschrijvend.”

27'32'' Interviewer: “Zin van uw verslaggever: 'Nog nooit werd er zo grondig onderzoek gedaan'”

27'37'' René Moerland: “Ja.”

27'38'' Interviewer: “Wat wordt er met die zin bedoeld?”

27'40'' René Moerland: “Ja. Dat is een zin die je achteraf niet meer zo zou opschrijven, zeg ik er wel bij, want, hè, het onderzoek bleek niet zo grondig. Maar het was wel grootschalig.”

27'49'' Interviewer: “Maar grootschalig en grondig zijn twee verschillende dingen.”

27'51'' René Moerland: “Absoluut.”

27'53'' Interviewer: “'Ze vormden een team van zo'n dertig onderzoekers, hoofdzakelijk historici.' Waar is die stelling op gebaseerd? Of stelling, of constatering, wat is het eigenlijk? Het is een belangrijke zin.”

28'11'' René Moerland: “Waarom?”

28'14'' Interviewer: “Omdat er niet of nauwelijks historici in dat team hebben gezeten.”

[Dit is flauw en onjuist.
1. In het perspakket en in het boek worden een hele batterij gerenommeerde historici opgevoerd, die aan het onderzoek zouden hebben meegewerkt. Dat bleek dus ná de lancering larie.
2. Er zaten, zoals eerder aangetoond, wel degelijk historici in het coldcaseteam. Alleen: geen specialisten.]

28'19'' René Moerland: [zwijgt]

28'20'' Interviewer: “Hoe hebt u de berichtgeving 17 januari van met name NOS, Volkskrant en NRC ervaren?”

28'27'' Bart Wallet: “Nou ja, dat buitelt natuurlijk over elkaar, hè?” Eigenlijk waren zij een megafoon voor het coldcaseteam. Wat het coldcaseteam vertelde, dat kwam eigenlijk extra sterk binnen.”

28'37'' Pieter Klok (Volkskrant): “We hadden veel eerder al kritiek erin moeten verwerken. En dan hadden we het waarschijnlijk ook minder groot gebracht.Of nee, laat ik zeggen, dan hadden we het zeker minder groot gebracht.”

28'49'' Voice-over: “Waarom waren de NOS, NRC en de Volkskrant niet kritisch?”

28'54'' Pieter Klok (Volkskrant): “Euh, in dit geval kon dat niet. Omdat we hadden afgesproken met de uitgever dat we het aan niemand mochten laten lezen.”

29'04'' Voice-over: “Wat NRC, de Volkskrant en NOS niet bij de eerste berichtgeving vermeldden, is dat ze dit embargo [een brief verschijnt in beeld] van uitgever Ambo Anthos hebben ondertekend. Hierin staat dat alle informatie van het coldcaseteam 'strikt verouwelijk' is.”

29'20'' Interviewer: “Dat embargo verbood iedereen om het onderzoek vóór publicatie voor te leggen aan onafhankelijke experts.”

29'28'' Wilma Haan (NOS): “Daar kwam het op neer, ja.”

29'30'' Hella Rottenberg: “Dat is buitengewoon ongebruikelijk. En tegen alle journalistieke ethiek in.”

29'36'' Interviewer: “Want waar raakt het de journalistieke ethiek?”

29'40'' Hella Rottenberg: “Dat je dan niet meer bent dan een doorgeefluik van een belanghebbende organisatie.”

29'48'' Voice-over: “Arnold van den Bergh wordt door het coldcaseteam aangewezen als dé verrader van Anne Frank. Zonder dat die enorme beschuldiging door de journalisten is onderzocht.”

29'59'' René Moerland (NRC): “Wij hebben het besluit genomen om dit maandag te publiceren.”

30'02'' Interviewer: “Zonder...”

30'04'' René Moerland: “Zonder op dat moment, inderdaad, met andere historici daarover gesproken te hebben.”

30'09'' Pieter Klok: “We hadden gewoon moeten zeggen 'dit is te gevoelig, embargo onacceptabel, we gaan gewoon zelf bellen'.”

30'16'' Interviewer: “Ze hadden het niet mogen ondertekenen?”

30'18'' Hella Rottenberg: “Ze hadden het nooit mogen ondertekenen.”

Naar begin.

30'20'' Wilma Haan: “Ik ben het er mee eens dat het embargo, dat we het embargo op deze manier, dat we dit embargo niet hadden moeten ondertekenen. Dat hebben we te veel gezien, per ongeluk, onterecht, als een regulier embargo op een boek.”

30'33'' Interviewer: “Ja, maar dit gaat niet over tropische vissen, hè, dit gaat natuurlijk over de Joodse verrader van het icoon van de Tweede Wereldoorlog.”

30'40'' Wilma Haan: “Dat maakt dit embargo problematisch. Dat hebben we ons achteraf natuurlijk ook gerealiseerd en geconstateerd.”

30'46'' Interviewer: “Was het het vermelden waard geweest, dat u die afspraak had gemaakt, in dat embargo?”

30'50'' René Moerland: “Ja. Dat is ook een conclusie die wij hebben getrokken. Als je bijzondere embargo-afspraken maakt dan moet je dat erbij vermelden.”

30'58'' Interviewer: “En waarom is dat niet gebeurd?”

30'59'' René Moerland: “Na ja, typisch een voorbeeld van de dingen die gebeuren.”

31'11'' Voice-over: “Op 17 januari zwelt gedurende de dag de kritiek op het coldcase-onderzoek aan. De NOS voegt aan de journaals uitspraken toe van gezaghebbende, zeer kritische deskundigen.”

31'24'' Johannes Houwink ten Cate (Holocaust-specialist, in NOS journaal van 22(?)-01-2022): “Ik vind dat bij grote beschuldigingen grote bewijzen horen en die zijn er niet.”

31'29'' Voice-over: “In het 8 uur-journaal staat het woord 'verrader' nu tussen aanhalingstekens, maar er worden tegelijkertijd nieuwe, zware aantijgingen uit de koker van het coldcaseteam toegevoegd.”

31'42'' Gerri Eickhof, NOS-verslaggever: “Van den Bergh werkte écht samen met hem, Hermann Goering. Van den Bergh stond dus op goede voet met de Duitsers.”

31'48'' Bart Wallet: “Dat is natuurlijk, eh, ongelooflijk. Want ga naar de bronnen. Ik zou zeggen: laat mij alsjeblieft de bronnen zien waaruit dat dan zou blijken.”

31'57'' Interviewer: “Jullie beschuldigen op dat moment, want het zit niet eens in 'het coldcase team zegt het', nee, Gerri Eickhof zegt het: 'Van den Bergh werkte écht samen met hem'.”

32'08'' Wilma Haan: “Ja zeker, maar dat zegt hij natuurlijk op basis van het onderzoek. We hebben daarin, in dat deel van het onderwerp, willen vertellen wat de onderzoekers vertellen.”

32'15'' Interviewer: “Dat beeld hè, van Goering en een nazivriend, is dat beeld nog te kantelen?”

32'20'' Bart Wallet: “Dat is verdraaide lastig. Dat zie je natuurlijk ook. De eerste klap is een daalder waard. Je hoeft maar een beetje te googlen en je ziet dat overal de naam van Arnold van den Bergh gekoppeld is aan het begrip 'betrayer', verrader Anne Frank. Dat is het frame waarmee Van den Bergh nu de geschiedenis ingaat.”

32'42'' Voice-over: “Na een dag vol kritiek brengt het Jeugdjournaal die avond toch nóg eens het ongefilterde verhaal van het coldcaseteam.”

32'50'' Presentator Jeugdjournaal: “De familie Frank en de anderen zijn verraden. Zo veel is duidelijk. En nu is duidelijk, of zo goed als duidelijk, wie dat heeft gedaan.”

32'58'' Wilma Haan: “We hebben zelf ook geconstateerd, die dynamiek van die dag, zeker met de blik achteraf, is onvoldoende in het Jeugdjournaal terecht gekomen.”

33'06'' Interviewer: “Het kind van een collega van mij stapte op mijn collega af, die zei: 'Mam, Anne Frank is verraden door een Jood.'”

33'13'' Wilma Haan: “Ja. Ik schets net welk verhaal wilt [?] vertellen en ik snap dat die beeldvorming dat die ook blijft hangen.”

33'21'' Interviewer: “Dat is nu net wat je niet wil.”

33'23'' Wilma Haan: “Dat klopt.”

33'26'' Voice-over: “Als de avond van 17 januari valt is het tijd voor de talkshows.”

33'21'' Co-presentator talkshow Op1: “Anne Frank verraden door een Joodse notaris.Pieter van Twisk onderzocht het...”

33'38'' Margriet van der Linden, talkshow M: “Een Joodse notaris wordt gezien als de vermoedelijke dader."

33'40'' Voice-over: “Leden van het coldcaseteam zitten aan tafel."

33'43'' Thijs Bayens (in Op1): “Er verschijnt morgen een boek in de winkels. Je hebt het daar naast je liggen. En daar, schat ik even, zo'n honderd pagina's uit dat boek, beschrijft heel nauwkeurig, zeg maar, alle verschillende stukjes in de puzzel die in elkaar passen waar dit een onderdeel van is.”

34'00'' Co-presentator Op1: “Meneer Van Twisk, het ging de hele wereld over, u zucht...”

34'04'' Pieter van Twisk: “Ja, het was echt een soort storm van media die wij ook niet helemaal verwacht hadden. We hadden wel gedacht dat er wat... ”

34'01'' Co-presentator Op1: “Nou, die hebben jullie zelf georkestreerd, toch?”

34'12'' Pieter van Twisk: “Ja, maar je weet nooit wat er gaat gebeuren.”

34'15'' Voice-over: “De presentatoren vragen of het coldcaseteam contact heeft gehad met eventuele familie van Arnold van den Bergh.”

34'23'' Pieter van Twisk: “Er zijn nog twee nabestaanden en daar heb ik mee gepraat.”

34'26'' Co-presentator Op1: “En hoe vinden die dit, dat dit naar buiten wordt gebracht?”

34'28'' Pieter van Twisk: “Heel pijnlijk, maar [ze] hebben ook gezegd: 'jullie hebben het ontzettend integer aangepakt.”

34'32'' Interviewer: “Zegt u dat zij zou vinden dat u het integer heeft aangepakt?”

34'38'' Pieter van Twisk: “Ja. We zijn ook gewoon integer te werk gegaan.”

34'42'' Interviewer: “Is dan 'integriteit' het eerste woord wat in je opkomt?”

34'45'' Mirjam de Gorter: “Nou, het laatste of helemaal niet, eerlijk gezegd. Maar dat kan ik pas zeggen nu ik weet hoe het in elkaar zit. Nee, dit kun je niet integer noemen.”

34'54'' Thijs Bayens (in talkshow M): “Het gaat hier in dit geval om kleinkinderen en ze vinden het heel erg belangrijk dat dit verhaal de wereld in komt. Misschien niet eens zo zeer vanwege de geschiede-nis, als wel voor de toekomst. Opdat we een bijdrage kunnen leveren dat er geen herhaling zal komen van dit. En dat is groots. Ik heb een diep respect voor de innerlijke beschaving die daar achter schuil gaat om dat te doen.”

35'20'' Voice-over: “Thijs Bayens wil ons geen interview geven. Er is in de talkshows trouwens ook stevige kritiek.”

35'27'' Bas Heijne (schrijver en essayist, in talkshow M): “Het is allemaal indirect bewijs. Er is geen direct bewijs.”

35'30'' Thijs Bayens (in talkshow M): “Ja.”

35'31'' Natascha van Weezel (jounaliste, in talkshow M): “Stel dat die 15% niet klopt! Het is nogal wat!”

35'35'' Vrouw in talkshow Op1: “Om nog maar te zwijgen over de vertaling van de titel!”

35'39'' Voice-over: “Maar ondanks de kritiek verkoopt het boek die eerste weken enorm goed.”

35'44'' Margriet van der Linden, talkshow M: “Het boek Het verraad van Anne Frank ligt vanaf morgen in de winkel.”

35'48'' Co-presentator Op1: “In het kloeke en zeer lezenswaardige boek...”

Naar begin.

35'51'' Voice-over: “Het team van Wallet, dat wetenschappelijk tegenonderzoek doet, ontdekt uiterst selectief brongebruik door het coldcaseteam, waarin cruciale ontlastende informatie over Arnold van den Bergh wordt weggelaten.”

36'05'' Bart Wallet: “Dan zie ik dat zij precies die dingen uit die bronnen hebben gehaald die in hun theorie passen. Dan rijst eigenlijk een heel ander beeld van Van den Bergh op. Als je het boek pakt, aan de ene kant, en je gaat naar de bronnen, en je gaat heel zorgvuldig alles bij elkaar leggen, ja, ik ontmoet daar een andere man in.”

36'22'' Presentator CBS 60 Minutes: “I suspect when this is revealed, people around the world will be uncomfortable with the idea that a Jew betrayed another Jew.”

36'29'' Thijs Bayens (in 60 Minutes): “I hope so.”

36'30'' Presentator CBS 60 Minutes: “You hope they will be?”

36'31'' Thijs Bayens (in 60 Minutes): “Yes, because it shows you how bizarre the Nazi regime really operated.”

36'36'' Mirjam de Gorter: “Als wij naar een aflevering van 60 Minutes en alle kranten, dan staat er 'de Joodse notaris', nou... wat wil je nog meer? Dat is toch meteen een antisemitische kop om te adverteren, naar sensatie.”

36'56'': CNN-presentator: “A Jewish notary named Arnold van den Bergh...”

36'59'': Nieuwslezer, Belgische tv: “Dat de Familie Frank verraden werd door een Joodse notaris...”

37'03'' Mirjam de Gorter: “Hoe denk je dat dat voor andere mensen is? En dan heb ik het niet alleen over familie, maar over de joodse maatschappij. Want je krijgt weer oude trauma's. Mensen die met dit verleden moeten leven hè, de oorlog, generaties verder, onze generaties, iedereen schrok, iedereen was weer helemaal van de rel. En dat is de maatschappelijke schade die je aanricht.”

37'30'' Wilma Haan: “Ja, ik denk dat ik dat snap, eh, eh... zonder, eh, eh... hen te zijn. Ik denk dat ik ook begrijp hoe pijnlijk het is. En hoe pijnlijk het nieuws natuurlijk ook soms kan zijn voor betrokkenen en voor familie...”

37'43'' Interviewer: “Vooral als het niet waar is.”

37'44'' Wilma Haan: “Natuurlijk. Natuurlijk. Of op ondeugdelijke feiten is gebaseerd.”

37'48'' Interviewer: “Ja.”

37'50'' Mirjam de Gorter: “Ja. Wat mij raakt is de onveiligheid. Daar ben ik mee opgegroeid. En ik ben niet de enige. [Zwijgt]. En het is goed als er onderzoek [gedaan wordt], maar doe dat wel op de goede manier en niet met de commercie in je kop.”

38'30'' Pieter van Twisk: “Dit is een puur antisemitisch pamflet”, na ja... pfff... dat is krankzinnig. Waar gaat het over? Je mag dus niet meer schrijven kennelijk, je mag niet meer zeggen wat je denkt in Nederland. Het is... gewoon idioot.”

38'45'' Voice-over: “Een kleine maand na publicatie van het boek besluit de Nederlandse uitgever Ambo Anthos om een inlegvel toe te voegen. Daarop staat onder andere: 'De conclusie van het onderzoeksteam, als zou Arnold van den Bergh zeer waarschijnlijk de verrader zijn, vindt onvoldoende sten in het beschikbare feitenmateriaal'.”

39'08'' Interviewer: “Wat staat daar feitelijk?”

39'10'' Pieter van Twisk: “Nou ja, kijk, je kunt gewoon zeggen, daar staat van 'het deugt gewoon voor geen meter'. Mensen die dat lezen die denken van, nou, waarom ga ik dat boek nog lezen, want er klopt helemaal niks van.”

39'19'' Voice-over: “We hebben meermaals geprobeerd om Ambo Anthos te spreken.”

39'23'' Woordvoerder Ambo Anthos: “Ja, dat doen we niet. Hahaha. Wij hebben nergens op gereageerd. En dat houden we zo. Het officiële commentaar is: 'Geen commentaar'.”

39'34'' Interviewer: “Valt er nog iets te verifiëren, of ook dat niet?”

39'38'' Woordvoerder Ambo Anthos: “Nee, nee.”

Naar begin.

Tegenonderzoek (2)

39'40'' Voice-over: “Op 22 maart [2022] presenteert het team van historici onder leiding van Bart Wallet de conclusie van het tegenonderzoek. Arnold van den Bergh is aantoonbaar ten onrechte beschuldigd en geframed als een slimme en listige Joodse notaris, met connecties met hooggeplaatste nazi's.”

40'00'' Pieter van Twisk: “In het tegenrapport wordt, wat ze doen is trucjes, hè. Er wordt gezegd: 'Ja, het is een kaartenhuis en als je dus één kaart er uit trekt, stort het in.' Ja, dat is een leuk beeld, maar het beeld klopt niet. Het is geen kaartenhuis. We hebben altijd gezegd: 'Het is een puzzel.' Het is een puzzel met heel veel verschillende stukjes en langzaam begint zich een beeld te vormen van die puzzel en denk je van oh, het wordt een boom of het wordt een, eh, vliegtuig. En je kunt één stukje weghalen, maar dat wil niet zeggen dat het plaatje gelijk uit je hoofd verdwenen is. Dus zelfs als hier en daar wat dingen niet kloppen... [onverstaanbaar], dan betekent nog steeds dat je denkt van dit verhaal klopt wel.”

40'40'' Voice-over: “De uitgever neemt op basis van het tegenrapport een verregaande beslissing.”

40'45'' NOS Nieuwslezer (NOS-journaal, 22-03-2022): “Uitgeverij Ambo Anthos die zal het boek Het verraad van Anne Frank niet meer leveren. Boekhandels krijgen het verzoek om de bestaande voorraad terug te sturen.”

40'54'' Pieter van Twisk: “Ik moest dat van de pers horen. Ik moest dat horen van... van... eh... nieuwsmedia die mij begonnen te bellen: 'weet je dat het boek uit de boekhandel wordt genomen?' Was totaal onduidelijk voor mij. “Op dit moment kun je Mein Kampf gewoon in de winkel kopen, ons boek niet meer. Dat mogen mensen kennelijk niet lezen. Het is echt krankzinnig.”

41'12'' Interviewer: “Wat is eventueel de vergelijking tussen uw boek en Mein Kampf ?”

41'15'' Pieter van Twisk: “Nou ja, het verhaal is natuurlijk dat wij dan, zeg maar, ehm, ten onrechte iemand zouden beledigen.”

41'21'' Voice-over: “De Engelstalige versie van het boek wordt wereldwijd nog gewoon verkocht. Wallet stuurt daarom het tegenonderzoek naar de Amerikaanse uitgever HarperCollins.”

41'32'' Mirjam de Gorter: “Zij hebben het voor kennisgeving aangenomen, maar geloven nog steeds in het werk van het coldcaseteam. Wat onbestaanbaar is, gewoon. Ik wil natuurlijk iets hier aan doen. Maar ja, da's nog niet zo makkelijk.”

41'54'' Pieter van Twisk: “Voor ons is Arnold van den Bergh hoofdverdachte. In deze zaak, op dit moment. En er is nog geen aanleiding voor ons om te zeggen: 'Hij is hoofdverdachte af.'”

Naar begin.

TV-serie?

42'03'' Voice-over: “Van Twisk vertelt ons dat de ambitie van een internationale documentaireserie nog altijd levend is.”

42'10'' Pieter van Twisk: “Wij hebben een agentschap in Amerika die zich daarmee bezig houdt. Die heeft gezegd: 'nou, we gaan het eventjes on hold zetten; de nasleep is óók heel interessant, we willen kijken wat we daarmee kunnen doen.'”

42'21'' Hella Rottenberg: “Omdat als die filmserie nog wordt geproduceerd en wordt uitgebracht, dit hele verhaal nog grotere implicaties heeft dan het nu al heeft.”

42'32'' Interviewer: “Wat bedoel je met 'implicaties'?”

42'34'' Hella Rottenberg: “Nou, dat de boodschap dat Anne Frank verraden is door de Joodse notaris zal blijven hangen.

42'42'' Mirjam de Gorter: “Dit is zichzelf een realiteit toe-eigenen die het niet is. Dit is hoe je de maatschappij vervuilt gewoon, met lasterlijke onzin.”