droog magazine
HOME   

December 1, 2022

Jodenzeep / RIF-zeep

Een hoax

to index-page Arthur Graaff files | main page


RIF-zeepblokken, aangeboden op de militariabeurs te Ciney (België), 2021. Onbekend of dit authentiek of replicamateriaal is. © Bart FM Droog, 2021

Door Bart FM Droog

Zo af en toe komt het in het nieuws: een blokje zeep, met de opdruk RIF. Als zo'n blok authentiek is, stamt het uit de Tweede Wereldoorlog. RIF staat voor Reichstelle für Industriefette.

Na de oorlog wordt beweerd dat die letters eigenlijk staan voor Reines Judenfett (zuiver Jodenvet), en dat ze gemaakt zijn uit het vet van in concentratiekampen vermoorde Joden. Dit verhaal brengen Sovjets in 1945 naar buiten – maar het is een hoax.

Er was weliswaar één Duitse arts die uit het vet van omgebrachte gevangenen zeep maakte, maar a. die gevangenen waren niet Joods, b. niet speciaal voor de zeepproductie vermoord, en c. – er is maar een hele kleine hoeveelheid van dat soort zeep gemaakt, net genoeg om het laboratorium van deze arts schoon te maken.

De arts in kwestie, professor Rudolf Spanner, werkte in het Anatomische Instituut in Danzig, waar hij menselijke beenderen prepareerde ter gebruik als lesmateriaal voor artsen die protheses moesten aanmeten. Daartoe werden lichaamsdelen uitgekookt – en het restproduct bleek dus bruikbaar als schoonmaakmiddel.

Hoe het ook zij: de Sovjets gebruiken weinig betrouwbare getuigenissen over de zogenaamde Jodenzeep bij de Neurenberger processen als bewijs voor de gruweldaden van de nazi’s. Dat was en is een stupiditeit van de bovenste plank: want het zorgt ervoor dat revisionistische historici deze hoax aangrijpen om ook de echte bewijzen van de nazimisdaden in twijfel te trekken.

Het echte verhaal

Historicus Joachim Neander, verbonden aan de universiteit van Krakow, heeft in 2006 het hele verhaal gereconstrueerd in: “The Danzig Soap Case: Facts and Legends around “Professor Spanner” and the Danzig Anatomic Institute 1944-1945 (German Studies Review 29:1, Feb. 2006, blz. 63-86).

Neanders onderzoek zou op zich een eind aan de hoax gemaakt moeten hebben, ware het niet dat in 2015 media van over de hele wereld berichtten over de verkoop van Jodenzeep in Nederland. Een “feit” waar Arthur Graaff de politie op getipt had - zo meldde de Volkskrant destijds. Daarop startte Justitie een onderzoek en liet de zeep testen door het Forensisch Instituut. Dat berichtte enkele maanden later dat de zeep géén menselijke resten bevatte.

Iets wat men had kunnen weten als ze bij het OM eerst enig literatuuronderzoek gedaan en Graaffs credentials gecheckt zouden hebben – quod non.

Het gevolg van deze nalatigheid: tienduizenden euro's belastinggeld verspild aan onzinnig onderzoek.



Bovenstaande is een bewerking van een passage uit: Bart FM Droog. Ciney 2021 - De Tweede Wereldoorlog als industrietak (2), Reporters Online, Haarlem, 07-11-2021.
https://reportersonline.nl/ciney-2021-de-tweede-wereldoorlog-als-industrietak-2/



to top of page.